Hey hoi lieve Aliasser,
Wat leuk dat je deze week weer de Alalos Online leest. Heb je bijijna die laatste deadlines afgerond? Of ben je lekker aan het genieten van de reflectieweek? Misschien heb je wel een film gekeken… Deze week gaat het bij de Alalos Online over verfilmingen. Gwen heeft een video essay gekeken (link in het artikel), en in haar artikel Over verfilmingen en papierversnipperaars, gaat ze jullie alles vertellen over wat nou een goeie verfilming maakt. Veel leesplezier!
“Lieve lezer, zo maak je geen verfilming. Zo maak je een film geïnspireerd op papiersnippers. Dan krijgen fans te zien hoe hun favoriete boek is omgebouwd tot een slecht geschreven love triangle spektakel, waarin de plotholes het ship doen zinken.”
Vandaag over precies een week, staat de verfilming van één van mijn favoriete boekenseries eindelijk op Netflix. De serie Shadow and Bone verfilmt namelijk de Grisha-trilogie (nice) en De Kraaien-duologie (YES!) van Leigh Bardugo. Zojuist voordat ik dit artikel ging schrijven, keek ik een behind-the-scenes sneak peek van de serie en ik ben hyped. Toch, lieve lezer, ik zal jullie redden van de de overenthousiaste fangirl in mij. Ik zou met jullie willen praten over verfilmingen in het algemeen. Het is niet altijd goed nieuws als je favoriete boek verfilmd wordt. Daar kunnen de Percy Jackson-fans onder ons waarschijnlijk wel over meepraten…
Een moment stilte voor de fans van de Percy Jackson-boekenserie.
Zo zijn er nog wel meer voorbeelden. De The Hobbit-filmtrilogie wordt over het algemeen als een veel slechtere verfilming gezien dan de The Lord of the Rings-filmtrilogie, en over de Harry Potter-films zijn de meningen verdeeld. Het maken van een goeie verfilming lijkt dus niet makkelijk te zijn. Hoe kan het dat de ene verfilming zo slecht is dat de schrijver na het lezen van het script de films van zijn eigen boeken niet wil zien (arme Rick Riordan), terwijl de andere schrijver juist dolenthousiast is over haar verfilming (Leigh Bardugo)?
Als eerste denk ik aan de zinnen, “Dit zat niet in het boek”, of “Waarom zat *insert favoriete scene* niet in de film?”. Over het algemeen zijn fans niet blij als er iets in de film wordt gedaan, wat hun favoriete karakters in het boek nooit zouden doen. Zitten hun favoriete scenes niet in de film, dan is dat een teleurstelling. Wordt er iets verandert en klopt de film niet met het boek? Dat is een how-to om fans van de boeken boos te maken… Toch?
Ik ga tegendraads zijn, want ik heb een video essay over verfilmingen gezien op YouTube. Ik ga zeggen van niet. Er is een verschil tussen een film die anders is dan het boek, en een film die anders is dan het boek. De ene film verschilt van het boek, omdat het verhaal vertelt wordt op een ander medium. Het is nou eenmaal niet mogelijk om alle details van een boek te verwerken in een film. Bij goeie verfilmingen, snapt de filmmaker het materiaal waarmee hij of zij werkt en kunnen zij de belangrijkste onderdelen uit het verhaal halen, om zo het verhaal te kunnen presenteren als film. Oké, de film is dan misschien anders dan het boek. Gelukkig voelt de film wel hetzelfde als het boek en lijken de karakters van de film op die van het boek. Niet alleen klopt de kleur haar, maar ook de soort keuzes die ze maken, of de dingen die ze zeggen. Eigenlijk valt een goeie verfilming wel te vergelijken met goeie fanfiction: alles is herkenbaar, gemaakt met liefde voor het boek.
Bij de andere film, de slechte verfilming, is dat niet zo. Daar pakt de filmmaker het materiaal, gooit hij of zij het door de versnipperaar, en lezen zij een paar van de strookjes. Ah, hier hebben we de naam van het hoofdkarakter, daar de namen van zijn of haar vrienden… Daarna leest de filmmaker nog even de achterkant van het boek. Zo, nu kan hij of zij niets minder dan een mooie verfilming maken, toch?
Lieve lezer, zo maak je geen verfilming. Zo maak je een film geïnspireerd op papiersnippers. Dan krijgen fans te zien hoe hun favoriete boek is omgebouwd tot een slecht geschreven love triangle spektakel, waarin de plotholes het ship doen zinken.
Het belangrijkste voor een goeie verfilming is dus dat de filmmaker het materiaal begrijpt en respecteert. Daarom zou ik willen stellen dat een verandering aan het verhaal in een verfilming misschien niet altijd even slecht is. Vroeger zou ik dit nooit hebben gezegd: het idee dat mijn favoriete scene niet in de film komt, liet mij zowat rillen. Tegenwoordig zit ik daar anders in. Als de scene niet noodzakelijk is voor de kern van het verhaal en het weghalen ervan zorgt voor een film die mij zonder te haasten mijn favoriete wereld en karakters kan laten zien zoals ik die ken, dan is dat maar iets wat ik ervoor over moet hebben. Teveel details of het toevoegen van teveel side plots, is ook niet goed voor het verhaal. Een film moet je niet willen behandelen als een boek. Dezelfde hoeveelheid details en side plots in een film als in een boek, maken een film chaotisch. Zonde van de chaos, zou ik zeggen. Zelf heb ik toch liever een goeie verfilming.
Daarom heb ik goeie hoop voor de serie Shadow and Bone. Leigh Bardugo beschrijft de Netflix-serie als een high budget fanfiction van de Grisha-trilogie en De Kraaien-duologie. Net, toen ik het behind the scenes filmpje van Shadow and Bone keek, zag ik precies dat. Ik herkende van alles van de wereld die ik kende en waar ik dol op was, en zag hoe enthousiast de mensen waren die ermee bezig zijn, inclusief Leigh Bardugo zelf. Oké, niet alles van het verhaal klopte met de boeken, maar ik heb zo’n idee dat bij deze verfilming geen papierversnipperaar is toegepast. De filmmakers lijken het boek te hebben gelezen en hun materiaal te respecteren, en het ziet ernaar uit dat ze het belangrijkste ervan in de serie hebben gehouden. Dat belooft veel goeds. Ik kijk ernaar uit!
Hopelijk zijn de filmmakers van de nieuwe Percy Jackson-verfilmingen de boekenserie ook zo aan het benaderen. Rick Riordan tweette in ieder geval wel al dat hij enthousiast is, en dat is een goed teken toch?
Toch blijft het spannend als je favoriete boeken (opnieuw) hun eigen verfilming krijgen. Daarom probeer ik, ondanks alles, m’n verwachtingen laag te houden. Nog één weekje, zeg ik tegen mezelf. Nog één weekje, totdat de serie komt. Wat je als fan het beste kan doen tijdens het wachten? De boeken lezen waar je van houdt. En dat, lieve lezer, is ook precies wat deze fan nu gaat doen. Fijne vakantie!
Gwen Hattem
Dit artikel verwijst naar en is geïnspireerd op het video essay “Perfect Adaptation is a Bad Idea” van Keane The Bean op YouTube. Wil je meer weten over verfilmingen, dan is dit een mooi video essay om mee te beginnen.